Het Ontslagrecht

Nu de nationale ombudsman heeft vastgesteld dat de werkgevers bevoordeeld worden, iets dat de man op de straat allang wist, en het kabinet de hele kwestie op de lange baan heeft geschoven wordt het tijd voor een poging tot analyse.

Waar draait het nu allemaal om?

Zoals Harry Mulisch in zijn "de compositie van de wereld" al aangeeft draait het mens-zijn om paradoxen. Nu zullen velen zijn romans gelezen hebben en weinigen voorgenoemd boek toch staan hier aanwijzingen en oplossingen in voor de mens en zijn wereld.

Een van de paradoxen waar wij als mens mee te maken hebben is dat wij:
a. als mens, als individu op onszelf zijn aangewezen en
b. dat wij als individueel mens in een maatschappij leven.
Nu kunnen wij als mens met deze paradox heel slecht omgaan en daarom kiest de mens om van de twijfel en de ingewikkeldheid af te zijn voor een van de beide polen van de paradox en dat mondt uit in twee extreme samenlevingen:
A een samenleving waarin de staat of de samenleving opgeofferd wordt aan het individu en
B een samenleving waar het individu opgeofferd wordt aan de staat.
Voorbeeld van A is bv Amerika met zijn democratie en van B Rusland met haar communisme.

Let wel het beperkt zich niet tot deze twee landen maar de beide landen zijn in feite de exponenten van de paradox.
En wat gebeurt er nu als we de paradox loslaten en een van de beide extremen kiezen?

Een klein voorbeeldje van Nederland dat zich zo ongeveer als een Amerikaanse staat ontwikkeld heeft. In Nederland zegt men nu de staat moet zich terugtrekken. Bv het hele energie gebeuren is al bijna geprivatiseerd en wat is nu de doelstelling van deze geprivatiseerde ondernemingen? Winst maken toch…. Maar nu slaat ineens de klimaat discussie toe en zegt de overheid tegen de burgers U moet bezuinigen op energie dat is beter voor het milieu… U ziet de paradox al opdoemen?

Nu het ontslagrecht:
Laten we deze zaak nu ook eens als een paradox benaderen:
Aan de ene kant hebben we de ondernemers aan de andere kant de werknemers.De ondernemers zorgen voor bedrijvigheid en als het goed gaat levert het bedrijf winst en kunnen velen ervan profiteren. Het is een zorg van de ondernemer de onderneming zo goed moegelijk te laten functioneren en als er wrijvingen zijn tussen mensen dan is het vanuit het standpunt van de ondernemer ook heel begrijpelijk dat hij van bepaalde werknemers af wil.
Nu de andere kant de werknemer gaat werken in een bedrijf en krijgt daardoor inkomsten. Met die inkomsten kan deze werknemer zijn of haar leven gaan inrichten. Als deze werknemer verstandig is dan is hij bescheiden in zijn wensen en bouwt langzaam maar zeker zijn bestaan op. Zo spaart hij het grootste deel van zijn geld om voorbereid te zijn op tijden die minder goed zijn…… In dit laatste geval is het ook niet zo erg als deze werknemer zou moeten opstappen want hij heeft middelen genoeg om het een tijdje uit te zingen en in de tussentijd vindt hij wel weer iets anders. En zo bouwt deze bescheiden mens zijn bestaan op en aan de andere kant kan de ondernemer zijn bedrijf verder naar eigen inzicht verder uitbouwen.
Nu een andere situatie. De werknemer is nu minder bescheiden en investeert al zijn verdiende geld in zijn bestaan. Geholpen door de bank koopt hij ver boven zijn macht een huis, een auto en gaat het liefst 3 keer per jaar op vakantie…. U voelt het al als nu de werkgever van deze werknemer af wil ontstaat er een conflict….. de werknemer is bang dat hij zijn opgebouwde status zal verliezen en zal alles in het werk stellen zijn baan te behouden….. zowel de werknemer als de werkgever zijn niet geholpen met deze patstelling.
Nu 60 jaar na de oorlog zou je toch wel verwachten dat de politiek een soort benadering van dit probleem zou hebben gevonden…. niets is minder waar de enige oplossingen die men voor ogen heeft is ontslag naar willekeur dus terug naar een periode van voor de farao's en aan de andere kant ontslagbescherming tot de dood erop volgt.
Om tot een zinnige uitwerking van dit probleem te komen dienen we de paradox in stand te houden dwz. a het standpunt van de ondernemer moeten we serieus nemen en b het standpunt van de werknemer moeten we serieus nemen.
Beiden worden door een patstelling niet geholpen en een van beide extremen als wenselijk verkopen is ook geen oplossing wat dan wel?
We moeten toekomen aan een situatie dat de werkgever gemakkelijker van zijn werknemer af komt zonder dat de werknemer dan in direct gevaar komt…. Er moet een soort vangnet komen en wie moet dat vangnet creëren en organiseren?
Juist een derde onafhankelijke partij de overheid.
De overheid dient de verantwoordelijkheid te nemen voor de balans tussen werknemers belangen en werkgevers belangen. Het is ook de enige instantie die deze rol zinnig kan spelen want als we dit gebeuren aan werknemers en werkgevers zelf overlaten dan ontstaat er direct een machtsstrijd en dan weten we wel wie die strijd gaat winnen, zoals ook het onderzoek van onze nationale ombudsman aantoont en dat is ook logisch in een eenzijdig georganiseerde samenleving, waarin een direct verband gelegd kan worden tussen ondernemers en corrupte ambtenaren; wie speelt wie de bal toe.

Nu de uitwerking van de rol van de overheid:
Let wel ik weet zelf ook niet hoe eea zo ingevuld zal moeten worden want dat is aan de deelnemers je kunt het hier misschien over noodzakelijke randvoorwaarden hebben, echter de eerste stap die gezet zal moeten worden is de erkenning van het probleem als geschetst en de aanvaarding van de sturende rol van de overheid.
Zelf denk ik dat in het krachtenveld ondernemers werknemers en overheid er drie bronnen zijn die het vangnet moeten gaan financieren.
De ondernemers dragen premies af de werknemers dragen premies af en de overheid kan subsidies in de pot doen.
De vraag wordt natuurlijk hoe hoog moeten die premies zijn? Hier moeten we het bescheidenheids principe op los laten bv niet alle geld dat een werknemer verdient dient hij of zij in eigen hand te krijgen een flink gedeelte gaat in een spaarpotje zo ook zal een behoorlijk deel van de winst van bedrijven ook in het spaarpotje terecht komen.
We zien dan dat een werknemer door deze constructie niet te snel boven zijn stand kan gaan leven en de werkgever ook niet. Omdat de werknemer minder inkomen heeft zal de bank ook een lagere hypotheek moeten afgeven en dat is gunstig want als de werknemer ontslagen wordt blijven de problemen binnen de perken. Nu is het vandaag de dag zo dat op grond van het inkomen veel te hoge hypotheken door de bank verstrekt worden het is alsof de bank ervan uitgaat dat de werknemer nooit ontslagen zal worden en dat hij of zij ieder jaar meer zal gaan verdienen. Dit is in wezen een zeer naïeve en onverantwoordelijke houding, maar de bank heeft er maling aan want als de werknemer zijn hypotheek niet meer kan betalen dan verkoopt de bank zijn huis onder zijn kont vandaan.

We zien dat dit geen eenvoudig probleem is maar als we de zaken nuchter beschouwen en benoemen dan is er misschien toch uit te komen.
Basis grondgedachte is bescheidenheid als we deze gedachte loslaten dan valt er weinig te regelen.
Proberen we te schetsen wat er gebeurt bij ontslag.
De werknemer komt automatisch in het vangnet terecht dus zijn existentie staat niet van de ene op de andere dag op het spel. En de status val kan ingeperkt worden.
Dan ontstaat er de vraag hoe lang kan een werknemer een beroep blijven doen op dit vangnet? Want het moet natuurlijk wel betaalbaar blijven.
Laten we zeggen dat de ondergrens in onze samenleving de uitkering is dit wil zeggen dat als de werknemer boven zijn stand geleefd heeft dat hij dan aardig zal moeten inbinden. Heeft de werknemer bescheiden geleefd dan valt het misschien nog wel mee en kan hij gewoon in zijn huis blijven wonen.
De duur van het vanggnet tot uitkering hangt natuurlijk van verschillende factoren af: bv hoe lang heeft de werknemer al gewerkt? Iemand die 20 jaar gewerkt heeft heeft door zijn premieafdracht meer opgebouwd dan iemand die pas 1 jaar gewerkt heeft. Dit argument is niet geheel doorslaggevend want de betaalbaarheid hangt ook af van aantallen hoe is bv de verhouding tussen werkenden en niet werkenden en wat niet minder van belang is is er een vraag naar meer personeel want naarmate er meer mensen aan de slag zijn wordt het draagvlak van het vangnet groter. Er is dan ook een grotere bijdrage aan het vangnet. En hieraan gekoppeld is de bevolkingsaanwas groot genoeg om aan de vraag te voldoen of moeten er mensen van buitenaf komen....

Dan is er de kwestie van bezitsopbouw stel dat een werknemer erin geslaagd is een huis te kopen en door zuinig te leven het huis al bijna afbetaald heeft. Moet deze mens dan gedwongen worden zijn huis te verkopen? Dit lijkt mij niet gezond. Moet hij zijn huis dan blijven bezitten dat lijkt mij ook niet gezond.

We zien wel al doordenkende dat we in een lastig gebied terechtkomen het aantal dingen waar we rekening mee moeten houden neemt toe en de wisselvalligheden ook hoe ontwikkelt de economie zich zijn er voldoende werkers te vinden hoe is de bevolkingsaanwas, het is als lopen op water, je moet in dit gebied veel vertrouwen investeren anders verdrink je. Het is ook een gebied waar Johan Cruijff het over heeft als hij over voetbal praat en dat wordt hem niet in dank afgenomen want niemand begrijpt deze man en daarom maken ze hem maar belachelijk. Als Johan over voetbal praat dan zou je kunnen zeggen hij beschrijft het spel als het ware alsof alle spelers onzichtbaar met elastieken aan elkaar vastzitten. Dat wil zeggen dat als een speler een beweging maakt dit zijn directe invloed heeft op alle andere spelers. Niet in gelijke mate maar toch. De meeste andere voetbalexperten schetsen situaties veel eenvoudiger zo van de flanken moeten aangespeeld worden en dan een hoge bal voor de pot, maar dit weerspiegelt de subtilitiet van het spel niet het is als bij het snookerspel het gaat niet zozeer erom dat je een bal pot, dat is wel van belang maar belangrijker is wat je overhoudt! En dat wordt in het prestatie gerichte voetbal van heden vaak vergeten als we maar een goal maken en dan? Na een gemiste kans blijft een goed elftal alert ook na een benutte kans en wat is een spits als hij geen vertrouwen kan hebben op wat er zich achter hem afspeelt? En dit spel dienen we in de politiek ook te spelen en een van de betere spelers tot nu toe was Joop den Uijl in zijn wijze van benaderen te vergelijken met Johan Cruijff of een Ronnie O'Sullivan. Den Uijl begaf zich in het veld hij liep als het ware over water en de meeste andere politici maar om hem heen staan en klaar hem uit te lachen als hij een keer kopje onder ging, maar Den Uijl was als een vis in dat water hij kwam altijd weer boven en probeerde de verhoudingen weer beter op elkaar af te stellen. Deze man is niet zozeer te prijzen om aantoonbare resultaten maar om zijn voortdurende inzet. En als het wel om resultaten gaat wat heeft de politiek na den Uijl bereikt? Afbraak politiek tot op de dag van vandaag, uitholling van de samenleving, het copieren van het Amerikaanse model geen enkele eigenheid is ontwikkeld zoals prinses Maxima terecht geconstateerd heeft…

Ja maar stel iemand heeft 20 jaar gewerkt heeft altijd bescheiden geleefd heeft trouw zijn premies afgedragen en dan komt deze persoon plotseling te overlijden? Is dat niet onrechtvaardig?
Ja, vanuit het individuele belang gezien natuurlijk wel maar vanuit het algemene belang natuurlijk niet. Vanuit het algemene belang kun je zeggen we zijn blij met wat deze man of vrouw voor ons allen gedaan heeft. Dit laatste wil overigens niet zeggen dat we dit dan maar onopgemerkt aan alles en iedereen moeten laten voorbijgaan, Waardering moet ook getoond en uitgedrukt worden en hier zijn natuurlijk weer vele varianten te bedenken. Je zou kunnen zeggen het opgebouwde krediet gaat over op de nazaten of als het huis nog niet helemaal afbetaald is dan wordt dat nu geregeld en niet zoals ik in de gemeente Arnhem hoorde dat een medewerker Johan 14 jaar nadat hij arbeidsongeschikt was geworden door een hersenbloeding bij de wethouder geroepen werd die zich verontschuldigde dat er toendertijd geen aandacht aan zijn ziekte was besteed en dat terwijl deze man al 30 jaar bij de stadsbus gewerkt had. Deze wethouder had het lef deze man twee pakjes sigaretten aan te bieden ter compensatie…. Twee grove onbeschaafdheden op de eerste plaats had deze wethouder de betreffende man kunnen opzoeken die nu in zijn rolstoel naar het stadhuis moest komen en op de tweede plaats geef je iemand die niet rookt niet 2 pakjes sigaretten. Je geeft deze man alsnog een envelop met inhoud voor trouwe dienst.

Wat heeft dit laatste nu met de discussie te maken? Ogenschijnlijk niets het moest er even uit ik vind het schandalig wat er gebeurd is…. En dit is illustratief voor de emoties die in het geschetste veld spelen hier is niet alles netjes rechtlijnig geordend vanachter het bureau… net zo min als dit schrijven maar 1 jota toevoegt aan de oplossing van het probleem, want waar het om draait is dat mensen ervoor gaan en dat is niet vrijblijvend, dit schrijven kun je naast je neer leggen en zeggen weer zo'n salon socialist, lekker veilig op een afstandje… en dat is ook zo, want als je daadwerkelijk in het veld staat en verantwoordelijkheid draagt en beslissingen moet nemen dan is het wel wat anders De hoop is natuurlijk dat er iemand opstaat met een nog meer doorwrochte geachte, die omgezet wordt in een standvastige daad en een voortdurend pogen....

Nu worden om onbegrijpelijke redenen allerlei maatregelen getroffen om het geheel betaalbaar te houden zegt men. In mijn opinie is het geheel altijd betaalbaar alleen als we kijken binnen dit geheel dan zien we vaak kromme of scheve verhoudingen en die moeten we bijstellen. Maar als je geen gedachte over een geheel toestaat dan heb je natuurlijk veel meer mogelijkheden om mensen om de zo wel bekende tuin te leiden en lijkt het ineens overduidelijk dat mensen langer moeten gaan werken....
Er zijn nog nooit zoveel mensen op de wereld geweest en dan praat men er serieus over dat mensen langer moeten gaan werken... ik vrees dat de mensen die dit verzinnen geen opleiding genoten hebben.
Dan wordt er steeds van de werknemers iets gevraagd.
Nu dan de wergever eens onder de loep nemen:
de meeste mensen krijgen een uurloon... wat is daar mis mee?
alles natuurlijk want iedereen weet dat het ene uur het andere niet is
er zijn momenten dat ik een gruwelijke klus in 5 minuten afhandel en er zijn momneten dat ik een klusje van niks maar niet af krijg.....
dus dat uurloon is bedrog.
Het is wel prettig voor een werkgever het idee te hebben dat hij of zij ten alle tijden over iemand kan beschikken, maar dat is wat anders
Het is een groot onrecht mensen op uren vast te pinnen
als het werk gedaan is dan ga je naar huis....
ja maar er kan nog meer werk komen en wat dan?
dan heb je pech voor vandaag altans morgen weer nieuwe kansen
ja maar dat kan niet
zo zie het probleem werk is niet in te kaderen werk is oneindig
maar de vraag is of het gerechtvaardigd is om deze oneindigheid op de schouders van de werknemers te leggen
ja maar ik geef ze toch ook goede instrumenten computers etc deze redenering lijkt leuk en interessant maar is een schijnbeweging want naar mate de middelen beter worden wordt het werk ook steeds meer dus de oneindigheid neemt toe...  de werkgever trekt meer en ander werk aan want hij voelt dat er in dezelfde tijd meer kan gebeuren
hoger loon dan?
De loonverhoudingen dienen in feite ook binnen een geheel-optiek vastgesteld te worden want dan blijft de loonontwikkeling ook binnen de perken. Naarmate het geheel wegvalt krijg je een steeds meer ongecontroleerde ontwikkeling en dat kan voor sommige mensen op de korte termijn wel prachtig zijn maar voor de ontwikkeling van het geheel op lange termijn natuurlijk niet.
Wordt vervolgd


Home